Tweede Kamer heeft ingestemd met nieuwe warmtewet: warmtenetten straks in publieke handen
Warmtenetten moeten voor minimaal 51 procent in handen van de overheid komen.
De Tweede Kamer heeft ingestemd met een nieuwe warmtewet die voorschrijft dat warmtenetten (ook wel stadsverwarming genoemd) voor minimaal 51 procent in handen van de overheid moeten komen en dus een meerderheidsbelang moeten krijgen. Daarmee zou het vertrouwen van consumenten en woningcorporaties moeten worden hersteld. De laatste jaren was er veel gedoe omtrent de warmtenetten.
Geen vrije keuze
Wie aangesloten is op stadsverwarming, heeft nooit een vrije keuze van leverancier. In tegenstelling tot reguliere huishoudens met gas, kunnen gebruikers van een warmtenet niet overstappen. Daardoor voelen veel mensen zich “overgeleverd” aan hun warmtebedrijf. Niet alleen qua service, maar ook qua prijs heb je daar als klant geen enkele invloed op. Die monopoliepositie leidde in de afgelopen jaren tot discussies tussen leveranciers en de toezichthouder over wat een “redelijke prijs” is voor de geleverde warmte.
Deze nieuwe warmtewet moet daar verandering in brengen. Door het eigenaarschap in de vorm van een meerderheidsbelang te verschuiven naar de overheid, wil het kabinet voorkomen dat commerciële bedrijven te hoge prijzen rekenen. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) krijgt de taak om de maximumprijs voor warmte vast te stellen en toezicht te houden.
Warmtenet moet helpen bij energietransitie
Warmtenetten worden vooral ingezet in stedelijke en dichtbevolkte gebieden om huizen van het aardgas af te halen. De warmte komt bijvoorbeeld van restwarmte van industriegebieden of aardwarmte, en wordt via ondergrondse leidingen naar woningen geleid. Het grote voordeel: een warmtenet vraagt geen extra capaciteit van het overbelaste elektriciteitsnet, in tegenstelling tot warmtepompen.
Momenteel zijn zo’n 500.000 woningen aangesloten. Oorspronkelijk was het doel om daar voor 2030 nog eens 500.000 woningen aan toe te voegen, maar dat is bijgesteld. Minister Hermans verwacht dat dit aantal uitkomt op 200.000 extra woningen, waarmee het totaal op 700.000 komt in 2030.
Energiebeheer Nederland gaat gemeenten helpen
Veel gemeenten willen wel inzetten op warmtenetten, maar missen de kennis, capaciteit of financiering. Daarom gaat Energiebeheer Nederland (EBN) (een overheidsorganisatie), gemeenten actief ondersteunen bij het opzetten van nieuwe projecten. Ook wordt gekeken of EBN bestaande warmtebedrijven deels of volledig kan opkopen, zodat de overheid de regie krijgt.
Overgangsperiode tot 2036
De overgang naar publiek eigendom gebeurt niet van vandaag op morgen. Commerciële partijen zoals Eneco, Vattenfall en Ennatuurlijk blijven de komende jaren nog betrokken. Er is een overgangsperiode afgesproken tot uiterlijk 2036. Dan moeten alle warmtenetten voor minstens 51 procent in publieke handen zijn.
Wat betekent dit voor mijn portemonnee?
Dit is lastig te zeggen. De verwachting is wel dat, omdat de overheid meerderheidsaandeelhouder wordt, men ook een beter oog zal hebben voor de betaalbaarheid en de redelijkheid van de prijzen. De kans dat consumenten daarmee veel meer gaan betalen is wat kleiner dan nu, maar dat zal moeten blijken.
Sinds 2019 is Tom Schlagwein expert bij Overstappen.nl. Eerst als tarievenspecialist en sindsdien heeft hij zich ontwikkeld tot dé energie-expert van Overstappen.nl. Hij voorziet Overstappers van onafhankelijk advies voor hun energiecontract en houd je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de energiemarkt. Tom wordt geregeld vermeld in de pers, waaronder De Telegraaf en Metro en is ook op tv geweest bij programma’s zoals Kassa. Daarnaast presenteert Tom ons Energiejournaal waarin hij uitleg geeft over de huidige situatie op de energiemarkt.
