15-10-2025

Grote verdeeldheid over  toekomst zorgverzekering in verkiezingsprogramma’s

De verkiezingsstrijd barst los: welke plannen hebben de politieke partijen voor de zorgverzekering? Overstappen.nl zocht het voor je uit.

6 minuten 28-10-2025
Jeremy Broekman
Expert zorgverzekeringen

Met de verkiezingen in aantocht presenteren politieke partijen sterk uiteenlopende visies op de toekomst van de Nederlandse zorgverzekering. Van het volledig afschaffen van het eigen risico tot het versoberen van het basispakket: de kiezer heeft een duidelijke keuze. Overstappen.nl analyseerde de plannen die de verkiesbare politieke partijen hebben voor de zorg.

Grote verschillen in visie op eigen risico

Het eigen risico van € 385,- is al jaren een heet hangijzer in de politiek en dat is in de aanloop naar de komende verkiezingen niet anders. Terwijl de zorgkosten blijven stijgen door vergrijzing, hogere lonen en inflatie, wordt de kiezer voor een duidelijke keuze gesteld. Accepteren we een hoger eigen risico om de zorgpremie betaalbaar te houden, of schaffen we het af uit solidariteit met (chronisch) zieken en Nederlanders met een kleine beurs?

Deze partijen schaffen het eigen risico af

Verschillende partijen, zoals GroenLinks-PvdA, SP en Partij voor de Dieren, pleiten voor een volledige afschaffing. Zij stellen dat het eigen risico leidt tot zorgmijding en de solidariteit ondermijnt. GroenLinks-PvdA vindt het daarbij wel belangrijk dat het eigen risico stapsgewijs afgeschaft wordt. Ook de PVV, 50Plus, DENK en de Piratenpartij willen het eigen risico naar nul brengen.

Deze partijen verhogen het eigen risico

De politieke partijen VVD, CDA en JA21 willen de voorgenomen verlaging van het eigen risico per 2027 terugdraaien om de zorgpremie betaalbaar te houden. VVD, CDA, JA21, en Volt wilen het eigen risico zelfs verhogen naar € 440,-.

Deze partijen houden het eigen risico gelijk

D66 en ChristenUnie houden het eigen risico op € 385,- en pleiten voor aanpassingen om te voorkomen dat mensen in één keer een groot bedrag moeten betalen. Bijvoorbeeld door een maximumbedrag per behandeling in te stellen. NSC kiest voor een middenweg met een eigen bijdrage van € 50,- per behandeling, tot een maximum van € 385,- per jaar. SGP bevriest het eigen risico ook op € 385,-.

FvD wil het eigen risico verlagen naar € 200,- en is tegen inkomensafhankelijke premies.

Totaaloverzicht standpunten eigen risico

beweeg de tabel van links naar rechts
PartijStandpunt Eigen Risico
50PLUSTerugbrengen naar € 0,-.
BBBOnderzoekt de mogelijkheid van één basisverzekering zonder marktwerking. Standpunt over huidig eigen risico niet expliciet genoemd.
BVLIedereen betaalt een niet-inkomensafhankelijke eigen bijdrage per behandeling.
CDAVerlaging terugdraaien. Bekijken of verdere verhoging nodig is naar € 440,-. Voorstander van een eigen bijdrage per behandeling (tranchering), met oog voor chronisch zieken.
ChristenUnieBlijft € 385,-. Chronisch zieken en gehandicapten krijgen een tegemoetkoming.
D66Blijft € 385,-. Maximaal € 150,- per behandeling. Voor chronisch zieken en mensen met een beperking met meer dan de helft omlaag.
DenkBlijft € 385,-. Maximaal € 150,- per behandeling. Voor chronisch zieken en mensen met een beperking met meer dan de helft omlaag.
FvDVerlagen naar € 200,-.
GroenLinksStapsgewijs afschaffen. Vrijwillig eigen risico verdwijnt volledig.
JA21Verlaging terugdraaien. Bekijken of verdere verhoging nodig is naar € 440,-.
NSCVervangen door een beperkte eigen bijdrage van € 50,- per behandeling, met een maximum van € 385,- per jaar.
PvdDVolledig afschaffen. Eigen bijdrage (bv. WMO) voor chronisch zieken ook afschaffen.
PVVVolledig afschaffen.
PiratenpartijVolledig afschaffen.
SGPBevriezen op € 385,- voor de komende kabinetsperiode.
SPVolledig afschaffen.
VoltVerlaging terugdraaien. Bekijken of verdere verhoging nodig is naar € 440,-.
VVDVerlaging terugdraaien. Bekijken of verdere verhoging nodig is naar € 440,-. Wel een maximumbedrag per keer invoeren.

Basispakket: uitbreiden of juist inperken?

De inhoud van het basispakket is een ander belangrijk punt van discussie. Een brede groep partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, SP, PVV, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, NSC, Volt en 50Plus, wil de tandarts (gedeeltelijk) terugbrengen in de basisverzekering. Ook fysiotherapie wordt door enkele partijen genoemd als kandidaat voor het basispakket. Daarnaast pleiten diverse partijen, waaronder BVL, Volt en D66, voor het gratis maken van anticonceptie.

Deze partijen willen het basispakket inperken

Hiertegenover staan partijen als de VVD en Vrij verbond, die juist stellen dat we met een kritische blik naar de inhoud van het basispakket moeten kijken. De VVD wil een kleiner basispakket. Dit zou moeten leiden tot betere zorg, omdat minder goede behandelingen uit het basispakket verdwijnen. De politieke partij Vrij Verbond kiest ook voor een hervorming: ze beperken het basispakket tot essentiële en acute zorg en geven mensen zelf de regie over de rest.

Totaaloverzicht standpunten basispakket

beweeg de tabel van links naar rechts
Politieke partijStandpunt basispakket
50PLUSTandheelkundige in basiszorg opnemen.
BBBAlle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering.
BVLAnticonceptiepil volledig vergoeden voor alle leeftijden.
CDAStoppen met vergoeding van ongecontracteerde zorg.
ChristenUnieUitbreiden met periodieke tandartscontrole en herstellen van gaatjes.
D66Anticonceptiepil wordt gratis.
DENKMondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie komen terug in het pakket.
GroenLinks/PvdAUitbreiden met tandarts, fysiotherapeut, brillen voor kinderen en spraakcomputers.
JA21Beperken van de groei van het zorgbudget, maar behoud van vrije artsenkeuze.
NSCJaarlijkse tandartscontrole opnemen. Eigen bijdrage kraamzorg afschaffen. Toegang tot anticonceptie drempelloos maken. Niet-bewezen zorg uit het pakket halen.
PvdDZorgfonds met uitgebreide dekking voor o.a. mondzorg, fysiotherapie en anticonceptie. Preventie volledig vergoed.
PVVTandarts weer in het basispakket.
SGPTandheelkundige controle opnemen.
SPNationaal zorgfonds vervangt verzekeraars. Basispakket uitgebreid met tandarts, fysiotherapeut en GGZ. Volledige vergoeding voor preventieve zorg.
VoltPreventieve en acute mondzorg opnemen. Anticonceptie gratis maken.
VVDKritischer toetsen wat in het pakket komt, wat kan leiden tot een kleiner basispakket. Alleen de beste behandelingen vergoeden. Ongecontracteerde zorg op termijn niet meer vergoeden.
Vrij VerbondKleiner en duidelijker basispakket met alleen essentiële en acute zorg.

Contractering zorgverzekering

NSC pleit voor meer transparantie van zorgverzekeraars over welke zorg gecontracteerd is. Voor 1 december van het jaar voorafgaand aan het verzekeringsjaar zouden verzekeraars duidelijk moeten maken welke zorgaanbieders gecontracteerd zijn en hoeveel de verzekerde zelf moet betalen bij de keuze voor een niet-gecontracteerde aanbieder. Daarnaast willen JA21 en de Libertaire Partij vrije artsenkeuze behouden

Deze partijen willen geen vergoeding voor ongecontacteerde zorg

Verder willen zowel het CDA als de VVD stoppen met de vergoeding van ongecontracteerde zorg. Zo willen ze de groei van het aanbod afremmen en de zorgverzekeraars aanmoedigen om kosten te drukken, zodat ze betere kwaliteitseisen kunnen stellen.

Stelselwijzigingen: van Nationaal Zorgfonds tot meer marktwerking

Enkele partijen stellen radicale wijzigingen in het zorgstelsel voor. De SP en Partij voor de Dieren willen de commerciële zorgverzekeraars vervangen door een nationaal zorgfonds. Dit zou de bureaucratie moeten verminderen en de zorg weer in publieke handen brengen, met inkomensafhankelijke premies.

De ChristenUnie stelt een ander model voor, waarbij de zorgtoeslag wordt vervangen door een belastingkorting en de premie wordt gehalveerd en deels via de loonstrook wordt verrekend. Dit moet de zorg voor lagere inkomens goedkoper maken. Volt wil de nominale premie zelfs volledig afschaffen en de zorgkosten grotendeels uit collectieve middelen betalen.

Daartegenover staan de VVD en het CDA, die de rol van de zorgverzekeraar juist wil versterken door alleen nog gecontracteerde zorg te vergoeden. Dit moet de kosten drukken en de kwaliteit verhogen.

“De verkiezingsprogramma’s leggen de fundamentele keuze in ons zorgstelsel bloot: kiezen we voor maximale solidariteit, met het risico op stijgende collectieve kosten, of voor meer individuele verantwoordelijkheid via het eigen risico om de premies betaalbaar te houden? Voor Nederlanders betekent dit dat een stem niet alleen politiek is, maar ook een directe keuze voor de eigen portemonnee en de toegankelijkheid van zorg in de toekomst.”
Jeremy Broekman Expert schadeverzekeringen
Jeremy Broekman
Expert schadeverzekeringen

Overige opvallende punten

BBB wil de marktwerking in de basiszorg beperken en zorgverzekeraars verplichten een deel van hun winst te reserveren voor onvoorziene omstandigheden, zoals een pandemie. De politieke partij BVL wil een eenmalige loonsverhoging van 10% voor zorgmedewerkers in de lagere loonschalen en de hoge beloningen in de top aanpakken.

Blijf op de hoogte van het laatste zorgnieuws

Alle zorgverzekeraars hebben tot en met 12 november 23.59 uur de tijd om de premies van de basiszorgverzekering bekend te maken. Vanaf 13 november kun je in onze zorgvergelijker de premies en dekkingen eenvoudig met elkaar vergelijken. Wil je een seintje zodra je in onze vergelijker aan de slag kunt? Meld je dan aan voor onze Zorg Alert. Zo ben je er als eerste bij.

Geschreven door
Jeremy Broekman Expert schadeverzekeringen
Jeremy Broekman
Expert schadeverzekeringen
Laatste update
Over Jeremy Broekman

Sinds 2023 is Jeremy Broekman schadeverzekeringsexpert bij Overstappen.nl. Hij voorziet je van onafhankelijk advies over schadeverzekeringen. Hieronder vallen woonverzekeringen, zorgverzekeringen, reisverzekeringen, fietsverzekeringen, motorverzekeringen en scooterverzekeringen. Jeremy is sinds 2016 werkzaam in de online vergelijkingsbranche. Daarnaast heeft hij bij een grote verzekeraar gewerkt, waardoor hij je kan voorzien van advies over schadeverzekeringen. Ook houdt hij je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de verzekeringsbranche.

Bronnen
  • Verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen
Overstappen.nl klantenserviceteam

Service & contact

Wij hebben een team vol behulpzame collega's die je graag helpen en al je vragen beantwoorden.