Verwachting energieprijzen 2024

Oorzaken energiecrisis 2022

Er zijn drie hoofdoorzaken van de energiecrisis in 2022:

1. Het aantrekken van de economie na de corona pandemie. Hierdoor kwam er ineens een veel hogere vraag naar energie dan tijdens de pandemie.
2. De omstreden Nordstream 2 pijpleiding van Rusland naar Europa. Voor de oorlog begon was Rusland bezig met het bouwen van een tweede gasleiding naar Europa, maar ook daar had de EU problemen mee; want de leiding was eigendom van Gazprom: een Russisch bedrijf. De EU heeft een wetgeving waarin staat dat het bedrijf dat de gas wint, niet de eigenaar van de pijpleiding mag zijn om zo te voorkomen dat het gasbedrijf te veel macht kan uitoefenen op prijs en levering.
3. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Door deze oorlog veranderde de relatie tussen de Europese Unie en Rusland, deze verandering had ook veel invloed op de gasmarkt: de Europese Unie wilde niet meer afhankelijk zijn van Russisch gas.

Doordat de EU minder afhankelijk wilde zijn van het Russische gas, werd er vanaf maart 2022 hard gewerkt om de gastoevoer vanuit Rusland af te bouwen en het gas vanuit andere landen te importeren. Maar door de hoge vraag en de angst dat er niet snel een oplossing gevonden zou worden om het Russische gas te vervangen ontstond er een paniek situatie. Wat als het er een strenge winter komt en onze voorraden niet genoeg zijn bijgevuld? Wat als we even helemaal geen gas geleverd zouden krijgen? De prijs werd omhoog gedreven en de gasprijs was historisch hoog in 2022.

Aan de andere kant, zorgde deze paniek ervoor dat huishoudens bewuster om gingen met het energieverbruik en er sneller werd gewerkt aan het gasloos maken van woningen. En ondertussen werd er in een stroomversnelling gewerkt met het importeren van LNG gas via schepen uit Amerika en de gastoevoer vanuit Noorwegen te vergroten. Want door het wegvallen van de Russische gastoevoer is Noorwegen nu de belangrijkste gasleverancier voor West-Europa.

Ondanks alle maatregelen en het verminderen van de vraag naar gas, verwachten wij niet dat de prijs weer terug zal zakken naar het tarief voor de energiecrisis. Het Russische gas was namelijk veel goedkoper dan het LNG en Noorse gas, de vraag is dus minder maar de prijs is wel hoger. Vandaar dat we niet verwachten terug te gaan naar de tarieven voor 2022.

Verwachting energieprijzen 2025

Zoals we de afgelopen jaren hebben meegemaakt zijn er verschillende externe factoren die van grote invloed (kunnen) zijn op de energieprijzen. In negatieve zin maar ook in positieve zin. Wat de we verwachten voor de energieprijzen in 2025, kunnen we nooit met zekerheid zeggen, uiteindelijk weet niemand met zekerheid wat je kan verwachten in de toekomst.

Volgens het PBL is de overheid van plan om de energiebelasting voor elektriciteit richting 2030 te verlagen, maar tegelijkertijd de energiebelasting op aardgas juist te verhogen. Daarbij benadrukken ze dat deze wijzigingen niet automatisch betekenen dat de energierekening stijgt of daalt. Volgens het PBL kan de gemiddelde energierekening zowel stijgen als dalen ten opzichte van de gemiddelde energierekening in 2020, wat de energieprijzen doen op de lange termijn is afhankelijk van de ontwikkeling in het gas- en elektriciteitsverbruik richting 2030 en de ontwikkeling van de tarieven voor gas en elektriciteit.
Energie econoom Van Cleef zegt tegen de NOS dat de energiemarkt tot 2025-2026 een krappe markt blijft, met ‘ opwaartse prijsrisico’s’. Wel komen er in 2025 een aantal gasprojecten beschikbaar, onder andere Qatar. Dit geeft volgens Van Cleef weer wat lucht in de markt.

Op basis van de huidige situatie, het PBL, van Cleef en de duurzame toekomstplannen van de overheid verwachten wij niet heel grote prijsstijgingen of dalingen te zien op de lange termijn. Het is een krappe markt tot 2025, maar nu wel weer een stuk stabieler dan tijdens de crisis in 2021-2022.
Toch blijf het zo dat de weersomstandigheden, grote politieke beslissingen en ontwikkelingen zowel een negatief als positief effect op de energieprijzen in 2025 kunnen hebben.